prof. UWr dr hab. Anna Pacześniak – politolog i europeistka, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, współpracuje naukowo i dydaktycznie z Wolnym Uniwersytetem w Brukseli. Wykłada także na Uniwersytecie Dzieci we Wrocławiu.

Jest autorką ponad 100 publikacji na temat partii politycznych, europartii, Unii Europejskiej, funkcjonowania kobiet w polityce, w tym książek: Anatomia porażki wyborczej (Warszawa 2018), Comprendre la Pologne. Société, politique et institutions (Paryż 2016), Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie (Wrocław 2014), Europeizacja polskich partii politycznych (Warszawa 2014), Europejska scena polityczna i jej aktorzy (Toruń 2014), Europeizacja – mechanizmy, wymiary, efekty (Toruń 2010, 2014), Populizm w Europie – defekt i przejaw demokracji (Warszawa 2010), Płeć w społeczeństwie, ekonomii i polityce (Toruń 2009), Kobiety w Parlamencie Europejskim: przełamywanie stereotypu płci w polityce (Wrocław 2006).

Aktualnie kieruje dwoma projektami naukowymi finansowanymi ze środków Narodowego Centrum Nauki: Polskie partie polityczne w relacji z otoczeniem społecznym. Analiza strategii organizacyjnych i komunikacyjnych (2016-2020) oraz Porażka wyborcza jako katalizator zmian w europejskich partiach politycznych (2018-2021).

Najbardziej dumna jest z dwóch tytułów otrzymanych od studentów Uniwersytetu Dzieci: Tytułu Wykładowca Roku 2015/16 za „przygotowanie i wygłoszenie wykładu pt. Dlaczego ludzie migrują, oraz za entuzjazm i dar wyjaśniania młodym studentom trudnych zagadnień dotyczących współczesnego świata w prosty i atrakcyjny sposób”, a także Tytułu Popularyzatora Nauki Fundacji Uniwersytet Dzieci otrzymanego za „odwagę w podejmowaniu trudnych tematów i przedstawianie ich w zrozumiały dla dzieci sposób, a także za optymizm, poświęcony czas, zaangażowanie i dbałość o każdy szczegół, tak aby zdobywanie wiedzy bez względu na wiek odkrywców zawsze było fascynującą przygodą”.

Współczesne dyskursy populistyczne w Europie i o Europie

Z jednej strony, wola ludu jako źródło legitymizacji władzy politycznej jest niezbywalnym elementem demokratycznych systemów politycznych. Z drugiej strony, wzrost popularności projektów i liderów populistycznych, którzy – odwołując się właśnie do woli ludu – kwestionują instytucjonalne i proceduralne status quo europejskich demokracji, redefiniuje demokratyczne praktyki polityczne i budzi niepokój części wyborców, komentatorów, polityków. Rozczarowanie i nieufność wobec zastanych mechanizmów demokratycznych, establishmentu, elit stają się paliwem populistów, którzy roszcząc sobie wyłączne prawo do poprawnego odczytywania i reprezentowania woli ludu odmawiają swoim oponentom demokratycznej legitymizacji i podważają zasadę pluralizmu politycznego.

Podczas spotkania zastanowimy się nad kilkoma kwestiami: Czy populizm jest zagrożeniem dla demokracji, czy może stanowi jej emanację? Czy jest dla demokracji jakościowym i perspektywicznym wyzwaniem, czy koniecznym epizodem, wymuszającym korektę mechanizmów demokratycznej reprezentacji? Dlaczego społeczeństwa krajów europejskich, tak dobrze – wydawałoby się – zakorzenione w demokratycznej tradycji, okazują się nieodporne na apel populistycznych ugrupowań, niejednokrotnie ledwie skrywających swój autorytarny i ksenofobiczny charakter? Czy obserwowany wzrost poparcia dla partii populistycznych oraz ich rosnący wpływ na politykę, to zjawisko chwilowe, czy może trwały trend zwiastujący jakościową zmianę? Jak doświadczenie pandemii wpłynie na podatność wyborców na populistyczną retorykę?