prof. dr hab. Tomasz Schramm

Tomasz Schramm, profesor zwyczajny w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Główne obszary zainteresowań badawczych: historia polityczna XIX I XX w., szczególnie stosunki polsko-francuskie, historia Europy, historia Uniwersytetu w Poznaniu. Wykładowca uniwersytetów Paris-1, Paris-4, w Strasbourgu i w Neuchâtel. Doktor honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, profesor honorowy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, wiceprzewodniczący Association Internationale d’Histoire Contemporaine de l’Europe, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Konsul honorowy Francji w Poznaniu.

Temat : Traktat Wersalski a sprawa polska. Sytuacja geopolityczna w Europie po
I wojnieświatowej
Pierwsza wojna światowa zburzyła istniejący do tej pory ład międzynarodowy w Europie zdominowany przez system mocarstw. Gdy się skończyła, trzeba było na nowo ukształtować mapę polityczną kontynentu i określić stosunki międzynarodowe. Ten nowy ład zyskał miano wersalskiego, od nieoficjalnej ale powszechnej nazwy traktatu pokojowego z Niemcami. Był też skierowany przeciw pokonanym Niemcom, a określiły go w poważnym stopniu dwa mocarstwa zwycięskie: Wielka Brytania i Francja. W polityce zagranicznej tej drugiej od wieków istotną rolę odgrywał partner, który miał szachować od strony wschodniej mocarstwo środkowoeuropejskie. Od czasów swojego zjednoczenia mocarstwem tym były Niemcy, zaś owym wschodnim partnerem – Rosja.

Ta ostatnia po wojnie i przemianach rewolucyjnych znalazła się poza systemem europejskim, zaś w układzie geopolitycznym po niej, jak też po monarchii habsburskiej, która zniknęła, zajęła mozaika mniejszych państw, w znacznej mierze nowopowstałych. Wśród nich szczególne miejsce zajmowała Polska, ze względu na jej rozmiary i centralne położenie.

W nowej sytuacji geopolitycznej odbudowane państwo polskie stało, jeśli chodzi o jego politykę zagraniczną, przed trzema zasadniczymi i pilnymi zadaniami: określeniem swoich stosunków z byłymi zaborcami, którzy utracili na jej rzecz uprzednio posiadane terytoria, określenie swoich stosunków z innymi sąsiadami, określenie swoich stosunków z twórcami systemu wersalskiego i swojego miejsca w tym systemie.